Vrijdag is het weer zover – het is dan vrijdag de dertiende. De dag dat je nummer 13, zwarte katten en ladders op straat liever wilt vermijden. Maar ook worden er minder belangrijke evenementen gepland. Bij de burgerlijke stand wordt op vrijdag de dertiende hooguit de helft van het normale aantal huwelijken gesloten… Alleen waar komt de angst voor deze dag vandaan?
Vrijdag de dertiende écht ongeluksdag?
Vrijdag de dertiende staat bekend als de dag waarop je je geluk vooral niet moet beproeven. Wetenschappelijk is nooit bewezen dat deze dag echt ongeluk brengt. Een studie van het Centrum van Verzekeringsstatistiek (CVS) laat zelfs zien dat er minder verkeersongelukken plaatsvinden op vrijdag de dertiende, in vergelijking met andere vrijdagen. Ook het aantal brandmeldingen op vrijdag de dertiende is lager dan op een normale vrijdag. Waarschijnlijk komt dit doordat veel mensen op zo’n vermeende ongeluksdag nét iets voorzichtiger zijn.
Religieuze achtergrond
De gecombineerde argwaan jegens de vrijdag én tegenover het getal 13 heeft mogelijk een religieuze achtergrond. Vanuit het christendom wordt de dag als volgt verklaard: vrijdag was de dag waarop Jezus gekruisigd werd. Dertien als ongeluksgetal verwijst volgens sommige historici terug naar het Laatste Avondmaal, de laatste maaltijd die Jezus met zijn discipelen had voordat hij werd gearresteerd. Aan tafel zat Jezus samen met 12 discipelen, 13 dus in totaal. Het feit dat Jezus op een vrijdag werd gekruisigd moest haast wel ongeluk opleveren…
Scandinavische theorie
In de Noorse volkscultuur kennen ze de sage over de kwaadaardige god Loki. Loki was een vaak van gedaante veranderende, kwaadwillende onruststoker. In de sage verschijnt hij als onuitgenodigde gast op diner met twaalf goden. Daar schoot hij de god Balder dood, waarna de aarde in rouw gedompeld werd. Een ander volksverhaal uit de Scandinavische landen schrijft het ongeluk toe aan twaalf heksen die elke vrijdagnacht samenkwamen in het gezelschap van zwarte katten. Bij de samenkomst van de twaalf heksen zou de duivel als dertiende lid aanwezig zijn. Het getal dertien heet dan ook wel het duivelsdozijn.
Dit zijn de bekendste verhalen over vrijdag de dertiende, maar er gaan nog veel méér theorieën de ronde!
