Hannie Schaft is de bekendste vrouwelijke verzetsstrijder van bezet Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er waren meer vrouwen actief in het verzet, maar Hannie nam als één van de weinigen deel aan het gewapende verzet tegen de nazi’s. Helaas heeft dit haar leven gekost. In deze blog vertellen wij meer over Hannie Schaft en haar strijd!
Wie is Hannie Schaft?
Hannie werd op 16 september 1920 geboren in Haarlem. Haar roepnaam was Jo of Jopie. Ze was de tweede dochter van Pieter Schaft en Aafje Vrijer. Haar ouders waren socialistisch (links) en discussieerde veel over politiek. Hannie had een vijf jaar oudere zus Annie. Annie overleed in 1927 aan difterie. Dit is een besmettelijke keelontsteking waar in die tijd veel kinderen aan overleden. In 1932 ging Hannie naar de HBS. Ze was de beste van de klas! Hier behaalde ze in 1937 haar diploma, waarna ze rechten ging studeren in Amsterdam.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens haar studie raakte Hannie bevriend met de Joodse medestudentes Philine Polak en Sonja Frenk. Toen in 1940 de Tweede Wereldoorlog uitbrak, voelde ze zich persoonlijk geraakt door de vervolging van Joden. In 1942 raakte Schaft betrokken bij het verzet. Zo hielp ze onderduikers met gestolen bonkaarten en persoonsbewijzen. In 1943 besloot ze te stoppen met studeren, omdat ze weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen. Ze keerde terug naar haar ouders in Haarlem en zorgde dat haar studievriendinnen Polak en Frenk hier konden onderduiken.
Het meisje met het rode haar
In de loop van 1943 werden haar taken voor het verzet serieuzer. Ze raakte betrokken bij de Raad van Verzet (R.V.V.). Haar schuilnaam werd Hannie en haar bijnaam was ‘het meisje met het rode haar’. Ze ging steeds meer riskante koeriersdiensten verrichten en verzetsman Jan Bonekamp leerde haar schieten. Tijdens de oorlog voerde Hannie meerdere liquidaties uit. Inmiddels zou tussen Hannie en Bonekamp de liefde zijn opgebloeid. In 1944 pleegde Hannie en Jan samen een aanslag op de politiekapitein Willem Ragut. Wanneer Ragut wordt neergeschoten, schiet hij nog snel Bonekamp in zijn buik. Jan overlijdt aan zijn verwondingen en Hannie is hier kapot van.
Feller en minder voorzichtig
Grafsteen Hannie Schaft – erebegraafplaats Bloemendaal (Foto Jane023 CC BY-SA)
Na het verlies van Jan wordt Hannie steeds feller en minder voorzichtig. Ze pleegde sabotageacties en schoot mensen neer. De Duitse bezetters waren driftig op zoek naar ‘het meisje met het rode haar’. Ze moest zelfs onderduiken om haar ouders niet in gevaar te brengen. Ze bleef echter door gaan met haar verzetswerk, maar hier kwam op 21 maart 1945 een einde aan. Bij een wegcontrole werd ze aangehouden, en in haar fietstas werd een wapen en exemplaren van het illegale blad De Waarheid gevonden. Hannie werd gearresteerd en Duitsers kwamen er al snel achter wie ze in handen hadden. Na een uitgebreid verhoor bekende Hannie vijf liquidaties. Hannie Schaft werd in de duinen bij Bloemendaal gefusilleerd, op 17 april 1945, minder dan drie weken voor de bevrijding.
