Steeds minder mensen roken, en op veel plekken is het zelfs verboden. Hoewel tabak tegenwoordig als schadelijk genotsmiddel wordt gezien, had het vroeger het imago van een geneesmiddel. In deze blog gaan wij dieper in op de geschiedenis van het roken. 

Christoffel Columbus

Toen Columbus in 1492 Amerika ontdekte, zag hij hoe de Indianen tabak rookte. Zij gebruikten het om wonden te genezen en voor pijnbestrijding. Het roken van tabak was destijds vooral een ritueel. Columbus bracht de tabak mee naar Spanje. Men stond negatief tegenover het gebruik om tabak de roken. De kerk zei dat de plant afkomstig was van heidenen en dus van de duivel. 

Tabak in Europa

De tabaksplant (Nicotiana Tabacum) is vernoemd naar de Fransman Jean Nicot. Hij was een gezant van Frankrijk in Lissabon en stuurde de geneeskrachtige plant naar koningin Catharina de’ Medici om haar van haar hoofdpijn af te helpen. De tabak verspreidde zich over Europa en de rest van de wereld en werd gepruimd, gesnoven of in een pijp gerookt.

Sigarettenmachine

In 1880 kwam er echter een grote doorbraak, toen in Amerika door James ‘Buck’ Duke de eerste sigarettenmachine werd uitgevonden. Deze kon 200 sigaretten per minuut produceren. De sigaretten werden nu in een pakje gestopt en in grote aantallen verkocht. Hierdoor ging ook Europa tot de afzetmarkt van de industrie behoren. In 1902 werd de concurrent Philip Morris opgericht, die het merk Marlboro op de markt bracht. In 1930 verscheen de eerste filtersigaret.

Eerste Wereldoorlog

De geschiedenis van tabak en het roken

Anton Raath – flickr

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de sigaret zeer populair. Alleen al van het Amerikaanse leger rookte 95% van de soldaten. De sigaretten werden aangeraden, omdat ze goedkoop waren en vanwege hun kalmerende en hongerstillende bijwerking. Roken raakte na de Eerste Wereldoorlog volledig ingeburgerd, mede door de uitgebreide reclamecampagnes van de producenten van sigaretten. Het werd een algemene gewoonte en roken was overal toegestaan. Zelfs in het ziekenhuis mocht je gewoon een peuk opsteken. De zusters verkochten zelfs pakjes aan bed! De jaren vijftig en zestig werden de hoogtijdagen van de tabaksindustrie. In die periode rookte zestig procent van de volwassen bevolking.

Roken wordt teruggedrongen 

In 1946 weet een wetenschapper aan te tonen dat er een verband is tussen roken en kanker. Dat dit onderzoek wereldnieuws werd, heeft vermoedelijk alles te maken met het feit dat de onderzoeker, de Amerikaanse patholoog Oscar Auerbach, beagles voor zijn test gebruikte. Vanaf halverwege de jaren zeventig raakten steeds meer mensen ervan doordrongen dat roken inderdaad slecht is voor de gezondheid. Er kwam een reclameverbod en in Nederland en België werd tabak niet meer verkocht aan personen onder de zestien jaar. Verder heeft iedere werknemer bij wet recht op een rookvrije werkplek. Sinds 2008 geldt er een rookverbod in openbare ruimtes. Nu roken op steeds meer plekken in Nederland verboden wordt, is het ook steeds meer not done om anderen lastig te vallen met je rookwalm.

Bekijk andere Andere Tijden over het onderwerp roken