Slavernij, racisme het zijn hot topics, sinds George Floyd tijdens een zeer hardhandige arrestatie is overleden. Wereldwijd zijn er demonstraties en worden er beelden vernietigd die te maken hebben met slavernij, jodenvervolging e.d. Maar waar komt de slavernij eigenlijk vandaan en wanneer kwam er ook een einde aan de slavernij? Entoen.Nu is op zoek gegaan.

Slavernij

Wat is slavernij? Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen. Je hebt een drietal vormen van slavernij.

  • Schuldslavernij: dit ontstaat veelal nadat een schuld is opgebouwd en niet tijdig afbetaald kan worden. Hierbij hield men in enige mate een zelfbeschikkingsrecht en herkreeg men normaal gesproken na enige tijd de vrijheid. Soms gold dit echter voor het leven, waarbij eventuele overgebleven schulden door volgende generaties worden geërfd, die daardoor ook slaaf worden. Dit kwam door de geschiedenis vooral voor onder landbouwvolkeren. Ook misdadigers of andersgelovigen konden bij wijze van boetedoening tot slaaf gemaakt worden.
  • Bezitsslavernij: is een vorm waarbij de mens als bezit wordt gezien en waarbij de eigenaar een vrijwel onbeperkte macht heeft. Dit gaat veelal gepaard met een sterke mate van ontmenselijking. Zo was het (in Suriname) gebruikelijk dat slaven niet mochten trouwen. Deze vorm van slavernij kwam al voor in de tijd van de eerste Egyptische dynastieën en was gemeengoed in de antieke tijden.
  • Sexuele slavernij: verwijst naar de situatie dat mensen, vooral vrouwen, seksueel worden uitgebuit voor het persoonlijk genot of het financieel gewin van de eigenaren. Deze vorm van slavernij komt vaak voort uit mensenhandel.

Nederland en slavernij

Als je gaat terug zoeken wanneer de slavernij begonnen is, dan lees je meestal dat het al zou oud is als de geschiedenis teruggaat!
In Nederland kenden we ook slavernij. Waar Nederlanders hun slaven vandaan haalden staat keurig opgetekend in de scheepsadministratie. In het begin, tot 1650, waren dat twee gebieden: de kust van Guinee en Angola. Na 1650 kwamen daar de Slavenkust en Biafra bij en in de achttiende eeuw kochten de Nederlanders ook slaven op de Goud- en Ivoorkust. De kapiteins van de slavenschepen kregen vaak uitvoerige instructies mee over de plaatsen, waar ze hun slaven moesten inkopen. 

Afschaffing slavernij

Geïnspireerd door de Franse revolutie vechten de slaven van de Franse kolonie Saint-Domingue zich vanaf 1791 onder leiding van Toussaint L’Ouverture vrij. Ze stichten de eerste onafhankelijke Amerikaanse staat na de VS. De opstand begint ook op het Nederlandse eiland Curaçao in 1795. Groot-Brittanië boekt in 1807 een grote overwinning met grote gevolgen voor de hele wereldwijde slavenhandel. In dat jaar verbiedt het Britse parlement de handel in slaven. Tot slaaf gemaakte Afrikanen mogen niet langer verhandeld worden.  In 1833 schaft Groot-Brittanië zelfs de slavernij compleet af in zijn koloniën. In 1848 volgen de Fransen met de Code Noir. Op 1 juli 1863 zijn de slaven formeel vrij, maar zijn ze verplicht om tien jaar lang op de plantage te blijven werken.

Slavernij & Racisme

Slavernij kennen we niet meer, zeker niet in Nederland, maar racisme komt, helaas, nog steeds voor. En dat is natuurlijk verschrikkelijk. Laten we hopen dat er op een dag geen onderscheid meer gemaakt wordt in wat voor huidskleur je hebt en dat iedereen beseft dat we allemaal mensen zijn die het recht hebben om op deze wereld rond te lopen ongeacht je huidskleur.