17 februari is de geboortedag van Samuel van Houten. Van Houten was een Nederlands liberaal politicus in de 19e eeuw. Hij werd bekend door het Kinderwetje van Van Houten. Lees onze blog voor meer informatie over Samuel van Houten, kinderarbeid in de 19e eeuw en de afschaf hiervan.
Wie is Samuel van Houten?
Op 17 februari 1837 werd Samuel van Houten in Groningen geboren. Hij was de zoon van houthandelaar Derk van Houten en zijn vrouw Barbara Meihuizen. Hij groeide op in een welvarend doopsgezind milieu. Na zijn opleiding aan de Latijnse school studeerde hij rechten in Groningen. Na zijn studie vestigde hij zich als advocaat in deze stad. Later combineerde hij zijn praktijk met het docentschap aan de Groningse Landbouwschool. Hier werkte hij als leraar staathuishoudkunde, de vroegere benaming van economie. Hij werd bekend door Kinderwetje van Van Houten.
In 1864 verruilde van Houten zijn baan als leraar in voor een carrière als gemeenteraadslid en wethouder van de gemeente Groningen. In 1869 werd hij gekozen voor de Tweede Kamer, waarna hij verhuisde naar Den Haag. Naast een politieke carrière runde van Houten een advocatenbureau in Rotterdam. Hij geloofde dat een politicus alleen zelfstandig kon optreden wanneer die niet financieel afhankelijk is van een politieke carrière. Samuel stond bekend als tegenstander van kinderarbeid en om zijn liberalen ideeën. De Liberalen streefden naar een samenleving waarin burgers meer vrijheid hadden. Dat deden ze door de macht van de staat en de kerk te beperken.
Kinderarbeid in de 19e eeuw
In de negentiende eeuw was kinderarbeid heel normaal. Kinderen werkten op het land of in de winkel. Het werd als nuttig gezien, aangezien ze hiervan konden leren. Bovendien was het vaak nodig om het gezinsinkomen wat te verhogen. Door de Industriële Revolutie gingen kinderen ook in fabrieken werken. De werkomstandigheden in de fabrieken waren vaak erg slecht. Kinderen moesten soms wel twaalf uur achter elkaar werken! De liberalen die in 1948 in de regering zaten, waren voorstanders van kinderarbeid. Kinderen kregen namelijk minder betaald. Zo kon Nederland goed concurreren met het buitenland.
Kinderwetje van Van Houten
In de jaren zeventig kwam een nieuwe liberale beweging tot stand die juist tégen kinderarbeid was. Van Houten behoorde tot deze hervormingsbeweging en wilde nieuwe sociale wetten invoeren. Hij wilde de kinderen beschermen voor de schadelijke gevolgen die het fabriekswerk op hun gezondheid had. Op 19 september 1874 werd op aandringen van Samuel een wet aangenomen. Hierbij was het verboden om kinderen jonger dan twaalf jaar in dienst te hebben. Dit was de eerste sociale wet in Nederland genaamd: ‘Kinderwetje van Van Houten’. Helaas betekende dit nog niet dat de fabrieksarbeid van kinderen geheel werd uitgebannen. De leerplichtwet van 1900 maakte een definitief einde aan de kinderarbeid.
