In 1642 legt Rembrandt de laatste hand aan zijn meesterwerk “De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren“, beter bekend als “De Nachtwacht”. Hij heeft hier dan 3 jaar aan gewerkt. In 1808 wordt het aangekocht door de gemeente Amsterdam voor de collectie van het Rijksmuseum.
Historie
Op het doek heeft Rembrandt de schutterscompagnie afgebeeld van de Amsterdamse Wijk II, tussen Damrak en Singel. Op het originele schilderij stonden meer dan 30 personen afgebeeld. In 1715 verhuisde het schilderij naar een andere ruimte. Om het passend te maken werd het schilderij ingekort. Hierbij verdwenen 2 militieleden en een kind.
In het verleden is het schilderij meerdere malen beschadigd. Niet altijd met opzet. Waarschijnlijk hebben de schutters het schilderij onbedoeld beschadigd met hun hellebaarden en pieken toen deze in hun gebouw hing. In 1947 werden tijdens de restauratie 63 herstelde gaten en scheuren geteld.
Op 14 september 1975 krast een man met een tafelmes in het schilderij. De Nachtwacht raakt hierdoor ernstig beschadigd. De psychisch gestoorde man weet 12 keer in te steken op het schilderij, enkele keren zelfs door het canvas heen. Vanwege deze beschadigingen werd aan de achterkant het doubleerdoek vervangen. De restauratie nam meer dan acht maanden in beslag.
In 1990 besproeide een man “De Nachtwacht” met zoutzuur. Door snel ingrijpen van een suppoost, die de zoutzuur neutraliseerde met gedemineraliseerd water, werd alleen de vernislaag aangepast.
Operatie Nachtwacht
8 juli 2019 begon Operatie Nachtwacht, de werknaam van de volgens het Rijksmuseum ‘grootste restauratie ooit’. De operatie, zowel het onderzoek als de restauratie, wordt uitgevoerd in de zaal, weliswaar achter glas. Dit betekent dat het publiek kan meekijken tijdens de restauratie.
Het onderzoek werd gedaan door 29 restauratoren, conservatoren, natuurwetenschappers en fotografen met:
- 24-uurs röntgenopnamen met een macroröntgenfluorescentiescanner.
- onderzoek met een ‘hoofdloep’ (die tien maal vergroot) en een microscoop
- het maken van 12.500 foto’s[57] met een dusdanig hoge resolutie dat er ingezoomd kan worden ‘op een oppervlakte vijf keer dunner dan een mensenhaar’.[58] Ook werden 3D-beelden gemaakt.
Doel van het onderzoek was om zo veel mogelijk te weten te komen over de Nachtwacht. Het team stelde hierbij vragen als:
- welke verven heeft Rembrandt gebruikt en waarom?
- hoe is de verf sindsdien veranderd?
- waarom zit er een waas over bepaalde delen?
- is het schilderij donkerder geworden?
Op dit moment is men druk bezig met de restauratie.
