Het herdenken van de 2e Wereldoorlog in Nederland begint op 4 mei met de Nationale Dodenherdenking. In heel Nederland is het dan om 20.00 uur 2 minuten stil. Op de 5de mei vieren we Bevrijdingsdag wat pas sinds 1990 een jaarlijkse Nationale Feestdag is. Het is de viering van de bevrijding van het Nederlandse Koninkrijk op 5 mei 1945, hoewel grote delen van Nederland niet óp, maar rond deze datum bevrijd werden. De Nationale Viering van de Bevrijding wordt telkens in een andere provincie gestart. Voorafgaand aan 5 mei worden in die provincie allerlei activiteiten georganiseerd, die op één of andere manier te maken hebben met de bevrijding. Voorts nodigt het Nationaal Comité ieder jaar een spreker uit, die gevraagd wordt om de 5 mei lezing te houden. Traditioneel ontsteekt onze minister-president het bevrijdingsvuur, wat het officiële startsein is van de Bevrijdingsfestiviteiten.
Nationale feestdag kan niet zonder vlag maar wel zonder wimpel
Op 4 mei tijdens de Dodenherdenking hangt de vlag halfstok, van 18.00 uur tot zonsondergang. En op 5 mei hangt de Nederlandse vlag van zonsopgang tot zonsondergang in top, maar zonder oranje wimpel. Wel is er een speciale wimpel beschikbaar voor gebruik op Bevrijdingsdag, de Vier Vrijheidwimpel. Deze wimpel is wit met het rood-blauwe logo van de fakkel met het vrijheidsvuur en de tekst ‘Vier Vrijheid’. Diezelfde speciale wimpel mag ook op 15 augustus gebruikt worden. Dan ter viering van het einde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Op die datum worden de slachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië herdacht.
Wageningen speelt een prominente rol
In Wageningen, waar destijds de capitulatie werd ondertekend, wordt jaarlijks om 12.00 uur ’s nachts het Bevrijdingsvuur aangestoken. Er zijn vele mensen die meedoen aan een estafetteloop waarbij ze een fakkel, aangestoken met het bevrijdingsvuur, naar hun woonplaats brengen. Tot 2004 werd jaarlijks in Wageningen in het bijzijn van Prins Bernhard het veteranendefilé georganiseerd. Na het overlijden van Prins Bernhard is het defilé aangepast tot het Bevrijdingsdefilé op 5 mei in Wageningen, alsmede de jaarlijkse Nationale Veteranendag in Den Haag, in juni.
Flickr/Archangel12 – CC BY 2.0
Viering met Nederlandse artiesten
In heel Nederland worden er tijdens de Nationale feestdag allerlei activiteiten georganiseerd, veelal zijn dat muziekfestiviteiten, zoals bijvoorbeeld in Amsterdam. Verder zijn er grote festivals zoals Bevrijdingspop in de Haarlemmerhout te Haarlem en het Bevrijdingsfestival Overijssel te Zwolle. Sinds 1991 worden door het Nationaal Comité 4 en 5 mei Nederlandse artiesten aangesteld als ’Ambassadeurs van de Vrijheid’; ze worden dan zelfs per helikopter van het ene festival naar het andere festival gevlogen!
Andere bevrijdingsdagen over de wereld
Zoals eerder aangegeven is niet elk Europees land op dezelfde 5 mei bevrijd maar bijvoorbeeld op 8 mei. Dit wordt de Victory in Europe Day genoemd en betreft de dag waarop Duitsland in 1945 officieel capituleerde. Terwijl in de voormalige Oostbloklanden 9 mei als Dag van de Overwinning wordt gevierd.
Dit was het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa, maar wereldwijd werd de oorlog pas op 15 augustus officiëel beëindigd met de Overgave van Japan. De schriftelijke en formele overgave van Japan werd op 2 september 1945 ondertekend.
Afsluiting bevrijdingsdag in Amsterdam
Bevrijdingsdag wordt ieder jaar afgesloten in Amsterdam met het 5 mei-concert, in het bijzijn van de Koning en Koningin. Dit concert wordt uitgezonden op televisie. Elk jaar verzorgt een ander orkest het concert vanaf de magere brug over de Amstel, een feestelijk en mooie afsluiting van deze Nationale feestdag.
Nationaal Comité 4 en 5 mei, via Wikimedia Commons
EnToen en het onderwijs
De EnToen Nu app is in 2013 ontwikkeld door Bright Side of Life – Breukelen, in samenwerking met stichting entoen.nu.
De Canon van Nederland is als didactisch concept ontwikkeld door de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon (2005-2007). De canon bestaat uit vijftig slim gekozen historische vensters die voor elke Nederlander de vanzelfsprekende bagage kan worden die hem of haar een leven lang van dienst is. De Canon van Nederland maakt deel uit van de kerndoelen van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
