Een melkboer ging dagelijks langs de deuren om melk en andere zuivelproducten, zoals kaas, boter en eieren, te verkopen. Door de komst van de koelkast en moderne supermarkten komt het beroep melkboer tegenwoordig niet meer voor.
De melkboer
De melk werd tot het einde van de 19e eeuw door of voor de melkboer dagelijks aan huis gebracht. De melkboer vulde een pan of blik met melk. Mensen hadden toen nog geen eigen koelkast. Hierdoor was dit erg onhygiënisch en zorgde dit voor verspreiding van ziektes.
Regelgeving
In de twintigste eeuw kwam de overheid met regels om de kwaliteit van de melk en daarmee de gezondheid van mensen te verbeteren. In de jaren dertig werden de melkboeren meer en meer afhankelijk van melkfabrieken. Melkboeren sloten zich bij deze melkfabrieken aan om zich te onderscheiden van de melkslijterijen, die minder hygiënisch waren.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werden strengere regels door de overheid opgelegd aan de melkhandel om de hygiene te verbeteren. Zo werd bepaald dat melk niet meer rechtstreeks door de boer aan gebruikers geleverd mocht worden. Ook werd het melkvetgehalte van consumptiemelk, in Nederland wettelijk verplicht gesteld. Tot jaren 60 werd de melkhandel gesaneerd; iedere melkboer kreeg een exclusieve wijk toebedeeld. Voor veel melkboeren was dit een aanleiding om te stoppen met hun bedrijf.
Concurrentie
Vanaf 1964 kreeg de melkman concurrentie van de opkomende supermarkten, die vanaf dan ook melk mochten verkopen. Het aandeel van de melkhandelaren daalde van meer dan 90% tot 20% in 1984. Veel melkhandelaren breidden hun melkhandel uit met broodbeleg, frisdrank, bier, wijn en snoep, sommigen in de vorm van een rijdende winkel (SRV-wagen).
Het einde… of toch niet
Tegenwoordig zullen de meeste mensen zelf hun zuivelproducten kopen in een supermarkt. Een belangrijke aanvulling hierop is wel dat de boodschappen tegenwoordig ook thuis bezorgd kunnen worden. In dat opzicht is het beroep melkboer nog niet helemaal uitgestorven.
Lees ook onze blogs over andere verdwenen beroepen:
Bronvermelding foto:
Menno Huizinga, Public domain
Huizinga collectie melkboer- NIOD – 216849
